بیماری‌های قابل انتقال از سگ به انسان: راهنمای جامع ۱۴۰۴

 

مقدمه: بیماری‌های زئونوز از سگ به انسان

بیماری‌های قابل انتقال از سگ به انسان (زئونوزها) نسبتاً کم هستند، اما شناخت آن‌ها برای افراد در معرض خطر (کودکان، افراد با سیستم ایمنی ضعیف، و صاحبان سگ ) ضروری است. اکثر این بیماری‌ها با رعایت بهداشت، واکسیناسیون، و انگل‌زدایی قابل پیشگیری هستند. در ایران، با افزایش نگهداری سگ‌های خانگی، آگاهی از زئونوزها برای حفظ سلامت عمومی حیاتی است. این مقاله، بر اساس منابع معتبر، بیماری‌های شایع، علائم، پیشگیری، و یک چک‌لیست کاربردی برای سال ۱۴۰۴ را ارائه می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر، به بخش سلامت سگ مراجعه کنید.

 

 

چرا باید از زئونوزهای سگ آگاه باشیم؟

• گروه‌های در معرض خطر: کودکان، افراد مسن، و کسانی با سیستم ایمنی ضعیف (مانند بیماران سرطانی).
• پیشگیری آسان: با شستشوی دست، انگل‌زدایی منظم، and واکسیناسیون هاری، خطر به صفر می‌رسد.
• ارتباط با مراقبت سگ: انگل‌زدایی دوره‌ای، واکسیناسیون، و بهداشت محیط از انتقال جلوگیری می‌کند.

نکته تخصصی: خطر انتقال از سگ‌های خانگی سالم به انسان بسیار پایین است، اما رعایت اصول بهداشتی ضروری است (بخش خدمات کلینیک).

بیماری‌های قابل انتقال از سگ به انسان

۱. هاری (Rabies)

• علت: ویروس هاری، منتقل از طریق بزاق سگ آلوده.
• علائم: تب، سردرد، فلج، و مرگ (۹۹% موارد کشنده).
• انتقال: گازگرفتگی یا خراش با بزاق آلوده.
• درمان: واکسن پس از تماس (PEP) و آنتی‌بادی انسانی.
• پیشگیری: واکسیناسیون هاری سگ (اجباری)، اجتناب از تماس با سگ‌های ولگرد.
• خطر: کشنده؛ ۹۹% موارد از سگ‌ها.

۲. لپتوسپیروز (Leptospirosis)

• علت: باکتری Leptospira.
• علائم: تب، سردرد، درد عضلانی، نارسایی کلیه.
• انتقال: از ادرار سگ آلوده به آب یا خاک آلوده.
• درمان: آنتی‌بیوتیک (داکسی‌سیکلین).
• پیشگیری: واکسیناسیون سالیانه سگ، اجتناب از آب آلوده.
• خطر: نادر، اما برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف جدی.

۳. بارتونلا (Bartonellosis یا Cat Scratch Disease)

• علت: باکتری Bartonella henselae.
• علائم: تورم غدد لنفاوی، تب، خستگی.
• انتقال: خراش یا گاز سگ آلوده یا از طریق کک.
• درمان: آنتی‌بیوتیک (آزیترومایسین).
• پیشگیری: انگل‌زدایی منظم، شستشوی زخم‌ها.
• خطر: خفیف برای افراد سالم؛ برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف جدی.

۴. کرم حلقه‌ای (Ringworm)

• علت: قارچ Microsporum canis.
• علائم: لکه‌های قرمز حلقه‌ای، خارش، ریزش مو.
• انتقال: تماس مستقیم با پوست یا موهای آلوده.
• درمان: داروهای ضدقارچ (گریزئوفولوین) برای ۴–۸ هفته.
• پیشگیری: شستشوی دست، تمیز کردن محیط، و درمان سگ آلوده.
• خطر: شایع‌ترین زئونوز؛ در کودکان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف شدیدتر.

۵. سالمونلا (Salmonella)

• علت: باکتری Salmonella.
• علائم: اسهال، استفراغ، تب.
• انتقال: از مدفوع سگ آلوده به غذا یا سطوح.
• درمان: هیدراتاسیون و آنتی‌بیوتیک در موارد شدید.
• پیشگیری: شستشوی دست پس از تماس، پخت کامل گوشت.
• خطر: نادر؛ شستشوی دست خطر را صفر می‌کند.

۶. آلرژی و حساسیت

• علت: پروتئین‌های سگ (Can f 1) در بزاق و پوست.
• علائم: عطسه، خارش، آسم.
• انتقال: تماس با مو، شوره، یا بزاق.
• درمان: آنتی‌هیستامین، شانه‌زدن منظم سگ.
• پیشگیری: شستشوی دست، تمیز کردن محیط.
• خطر: شایع‌تر از سگ نسبت به گربه؛ برای افراد آسم‌دار خطرناک.

هشدار: برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف، کودکان، و زنان باردار، رعایت بهداشت حیاتی است.

چک‌لیست پیشگیری از زئونوزهای سگ (۱۴۰۴)

برای ایمن ماندن، این چک‌لیست را دنبال کنید:

• قبل از سرپرستی:
  • واکسن هاری سگ و تست لپتوسپیروز (بخش خدمات کلینیک).
  • انگل‌زدایی اولیه.
• روزانه:
  • شستشوی دست پس از تماس با مدفوع، خراش، یا گاز.
  • تمیز کردن ظرف سگ.
• هفتگی:
  • شستشوی سطوح تماس (مبلمان، فرش).
  • انگل‌زدایی (هر ۳ ماه برای outdoor).
• ماهانه:
  • بررسی پوست برای لکه‌های حلقه‌ای (کرم حلقه‌ای).
  • واکسیناسیون هاری سگ.
• فصلی (هر ۳ ماه):
  • چکاپ دامپزشکی برای سگ و تست‌های زئونوز.
  • شستشوی کامل بستر سگ.
• در صورت مشاهده علائم:
  • خراش یا گاز: شستشو با آب و صابون، بتادین، و مراجعه به پزشک.
  • لکه‌های پوستی: مراجعه به پزشک پوست.
    دانلود رایگان: چک‌لیست پیشگیری از زئونوزهای سگ ۱۴۰۴

هزینه‌های تقریبی:

• تست‌های زئونوز (هاری، لپتوسپیروز): ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
• درمان بارتونلا یا سالمونلا: ۵۰۰,۰۰۰ تا ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
• درمان کرم حلقه‌ای: ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
• واکسیناسیون هاری سگ: ۵۰۰,۰۰۰ تا ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
  برای برآورد دقیق، با کلینیک همراه پت تماس بگیرید.

نکات مراقبتی و هشدارها

علائم هشدار (مراجعه به پزشک)

• تورم غدد لنفاوی یا تب پس از خراش (بارتونلا).
• لکه‌های حلقه‌ای قرمز روی پوست (کرم حلقه‌ای).
• اسهال، استفراغ، یا تب (سالمونلا).

نکات مراقبتی

• بهداشت دست: شستشوی فوری پس از تماس با مدفوع یا زخم.
• انگل‌زدایی: هر ۳ ماه برای سگ‌های خیابانی.
• واکسیناسیون: هاری اجباری، و تست‌های دوره‌ای.
• گروه‌های خاص: افراد با سیستم ایمنی ضعیف از تماس با سگ‌های آلوده اجتناب کنند.

سؤالات متداول

۱. شایع‌ترین بیماری از سگ به انسان چیست؟

کرم حلقه‌ای (Ringworm)؛ با شستشوی دست قابل پیشگیری است.

۲. آیا خراش سگ خطرناک است؟

بله، می‌تواند باعث بارتونلا شود؛ زخم را فوراً بشویید.

۳. هاری از سگ چقدر خطرناک است؟

بسیار کشنده (۹۹٪ موارد از سگ‌ها)؛ واکسیناسیون سگ ضروری است.

۴. هزینه تست‌های زئونوز چقدر است؟

۱,۰۰۰,۰۰۰–۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان (رزرو مشاوره).

۵. چگونه از انتقال بیماری‌ها پیشگیری کنم؟

شستشوی دست، انگل‌زدایی، و واکسیناسیون هاری.

دعوت به اقدام: از زئونوزهای سگ پیشگیری کنید! چک‌لیست رایگان ۱۴۰۴ را دانلود کنید یا برای مشاوره در تهران با همراه پت تماس بگیرید!

اشتراک‌گذاری مطلب

این راهنما را با سرپرستان سگ به اشتراک بگذارید تا ایمن بمانند! برای مطالعه بیشتر: راهنمای مراقبت از سگ