بیماری‌های قابل انتقال از گربه به انسان: راهنمای جامع ۱۴۰۴

مقدمه: بیماری‌های زئونوز از گربه به انسان

بیماری‌های قابل انتقال از گربه به انسان (زئونوزها) نسبتاً کم هستند، اما شناخت آن‌ها برای افراد در معرض خطر (زنان باردار، کودکان، و افراد با سیستم ایمنی ضعیف) ضروری است. اکثر این بیماری‌ها با رعایت بهداشت قابل پیشگیری هستند و خطر جدی برای افراد سالم ندارند. این مقاله، بر اساس سند اصلی ، بیماری‌های شایع، علائم، پیشگیری، و یک چک‌لیست کاربردی برای سال ۱۴۰۴ را ارائه می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر، به بخش سلامت گربه مراجعه کنید.

چرا باید از زئونوزهای گربه آگاه باشیم؟

• گروه‌های در معرض خطر: زنان باردار، کودکان، و افراد با سیستم ایمنی ضعیف (HIV، شیمی‌درمانی).
• پیشگیری آسان: اکثر بیماری‌ها با شستشوی دست، تمیز کردن ظرف خاک، و اجتناب از گوشت خام قابل پیشگیری هستند.
• ارتباط با مراقبت گربه: انگل‌زدایی منظم، واکسیناسیون هاری، و بهداشت محیط از انتقال جلوگیری می‌کند.

نکته تخصصی: خطر انتقال بیماری‌ها از گربه‌های خانگی سالم به انسان بسیار پایین است، اما رعایت اصول بهداشتی ضروری است .

بیماری‌های قابل انتقال از گربه به انسان

۱. ایجاد حساسیت و آلرژی

• علت: آنزیم Fel d 1 در بزاق گربه که با شوره پوست پخش می‌شود.
• علائم: عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم، یا حملات آسم شدید.
• انتقال: تماس با شوره، مو، یا بزاق گربه.
• درمان: آنتی‌هیستامین، شانه‌زدن منظم گربه، و تمیز کردن محیط.
• پیشگیری: شستشوی دست پس از تماس، تمیز کردن سطوح، و استفاده از فیلتر هوای HEPA.
• خطر: برای افراد مبتلا به آسم شدید خطرناک است.

۲. بارتونلا (بیماری خراش گربه)

• علت: باکتری Bartonella henselae.
• علائم: تورم غدد لنفاوی، تب، خستگی، یا در موارد نادر التهاب مغز.
• انتقال: از طریق خراش، گاز، یا کک‌های آلوده.
• درمان: آنتی‌بیوتیک (آزیترومایسین یا داکسی‌سیکلین) برای ۵–۱۴ روز.
• پیشگیری: اجتناب از خراش، انگل‌زدایی منظم، و شستشوی زخم با آب و صابون.
• خطر: برای افراد سالم معمولاً خفیف؛ برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف جدی است.

۳. کلامیدیا

• علت: باکتری Chlamydia felis.
• علائم: التهاب ملتحمه، ترشح چشمی، یا در موارد نادر ذات‌الریه.
• انتقال: از ترشحات چشمی یا بینی گربه آلوده (نادر).
• درمان: آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی.
• پیشگیری: شستشوی دست پس از تماس با ترشحات، و واکسیناسیون کلامیدیا برای گربه.
• خطر: احتمال انتقال بسیار پایین (نزدیک به ۰٪).

۴. پاستورلا

• علت: باکتری Pasteurella multocida در دهان اکثر گربه‌ها.
• علائم: تورم، چرک، و التهاب در محل خراش یا گاز.
• انتقال: از طریق خراش یا گازگرفتگی.
• درمان: آنتی‌بیوتیک (آمپی‌سیلین یا سفالوسپورین) و تخلیه چرک.
• پیشگیری: شستشوی فوری زخم با آب و صابون و بتادین.
• خطر: برای افراد سالم معمولاً خفیف و قابل درمان.

۵. کرم حلقه‌ای (Ringworm)

• علت: قارچ Microsporum canis یا Trichophyton.
• علائم: لکه‌های قرمز حلقه‌ای، ریزش مو، خارش.
• انتقال: تماس با پوست یا موهای آلوده گربه.
• درمان: داروهای ضدقارچ موضعی یا خوراکی (گریزئوفولوین) برای ۴–۸ هفته.
• پیشگیری: شستشوی دست، اجتناب از تماس با گربه‌های آلوده، و تمیز کردن محیط.
• خطر: شایع‌ترین زئونوز از گربه به انسان؛ در کودکان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف شدیدتر است.

۶. سالمونلا

• علت: باکتری Salmonella از مدفوع گربه آلوده.
• علائم: اسهال، استفراغ، تب، و درد شکم.
• انتقال: تماس با مدفوع آلوده یا سطوح آلوده.
• درمان: هیدراتاسیون و آنتی‌بیوتیک در موارد شدید.
• پیشگیری: شستشوی دست پس از تمیز کردن ظرف خاک، پخت کامل گوشت.
• خطر: در گربه‌های شکارچی پرندگان شایع‌تر است؛ شستشوی دست خطر را به صفر می‌رساند.

هشدار: زنان باردار، کودکان، و افراد با سیستم ایمنی ضعیف باید رعایت‌های ویژه‌ای داشته باشند.

چک‌لیست پیشگیری از زئونوزهای گربه (۱۴۰۴)

برای ایمن ماندن از بیماری‌های قابل انتقال، این چک‌لیست را دنبال کنید:

• قبل از سرپرستی:
  • تست FIV/FeLV و انگل‌زدایی گربه جدید .
  • آزمایش آنتی‌بادی توکسوپلاسموز برای سرپرست (به‌ویژه زنان باردار).
• روزانه:
  • شستشوی دست پس از تماس با مدفوع، خراش، یا گاز.
  • تمیز کردن ظرف خاک گربه.
• هفتگی:
  • شستشوی سطوح تماس (مبلمان، فرش) با گربه.
  • انگل‌زدایی گربه (هر ۳ ماه برای outdoor).
• ماهانه:
  • بررسی پوست سرپرست برای لکه‌های حلقه‌ای (کرم حلقه‌ای).
  • واکسیناسیون هاری گربه.
• فصلی (هر ۳ ماه):
  • چکاپ دامپزشکی برای گربه و تست‌های زئونوز.
  • شستشوی کامل بستر و محیط.
• در صورت مشاهده علائم:
  • خراش یا گاز: شستشو با آب و صابون، بتادین، و مراجعه به پزشک.
  • لکه‌های پوستی: مراجعه به پزشک پوست برای کرم حلقه‌ای.

هزینه‌های مرتبط در ایران (۱۴۰۴)

هزینه‌های تقریبی:

• تست‌های زئونوز (توکسوپلاسموز، بارتونلا): ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
• درمان بارتونلا یا پاستورلا: ۵۰۰,۰۰۰ تا ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
• درمان کرم حلقه‌ای: ۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان.
• واکسیناسیون هاری: ۵۰۰,۰۰۰ تا ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان. برای برآورد دقیق، با کلینیک همراه پت تماس بگیرید.

نکات مراقبتی و هشدارها

علائم هشدار (مراجعه به پزشک)

• تورم غدد لنفاوی یا تب پس از خراش (بارتونلا).
• لکه‌های حلقه‌ای قرمز روی پوست (کرم حلقه‌ای).
• اسهال، استفراغ، یا تب (سالمونلا).

نکات مراقبتی

• بهداشت دست: شستشوی فوری پس از تماس با مدفوع یا زخم.
• انگل‌زدایی: هر ۳ ماه برای گربه‌های outdoor .
• واکسیناسیون: هاری اجباری، و تست‌های دوره‌ای برای پیشگیری.
• گروه‌های خاص: زنان باردار از تمیز کردن ظرف خاک اجتناب کنند.

سؤالات متداول

۱. شایع‌ترین بیماری از گربه به انسان چیست؟

کرم حلقه‌ای (Ringworm)؛ با شستشوی دست قابل پیشگیری است.

۲. آیا خراش گربه خطرناک است؟

بله، می‌تواند باعث بارتونلا شود؛ زخم را فوراً بشویید.

۳. توکسوپلاسموز چیست؟

انگلی که از مدفوع گربه منتقل می‌شود؛ با تمیز کردن روزانه ظرف خاک قابل پیشگیری است.

۴. هزینه تست‌های زئونوز چقدر است؟

۱,۰۰۰,۰۰۰–۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان .

۵. چگونه از انتقال بیماری‌ها پیشگیری کنم؟

شستشوی دست، انگل‌زدایی، و واکسیناسیون هاری .

دعوت به اقدام: از زئونوزهای گربه پیشگیری کنید! چک‌لیست رایگان ۱۴۰۴ را دانلود کنید یا برای مشاوره در تهران با همراه پت تماس بگیرید!

اشتراک‌گذاری مطلب

این راهنما را با سرپرستان گربه به اشتراک بگذارید تا از زئونوزها ایمن بمانند! برای مطالعه بیشتر: راهنمای مراقبت از گربه